مولانا: آمد بهار جان‌ها ای شاخ تر به رقص آ

آمد بهار جان‌ها ای شاخ تر به رقص آ

چون یوسف اندرآمد مصر و شکر به رقص آ

ای شاه عشق پرور مانند شیر مادر

ای شیــــــــرجوش دررو جان پدر به رقص آ

چوگان زلف دیدی چون گوی دررسیدی

از پا و سر بریدی بی‌پا و سر به رقص آ

تیغی به دست خونی آمد مرا که چونی

گفتم بیا که خیر است گفتا نه شر به رقص آ

از عشق تاجداران در چرخ او چو باران

آن جا قبا چه باشد ای خوش کمر به رقص آ

ای مست هست گشته بر تو فنا نبشته

رقعه فنا رسیده بهر سفر به رقص آ

در دست جام باده آمد بتم پیاده

گر نیستی تو ماده زان شاه نر به رقص آ

پایان جنگ آمد آواز چنگ آمد

یوسف ز چاه آمد ای بی‌هنر به رقص آ

تا چند وعده باشد وین سر به سجده باشد

هجرم ببرده باشد دنگ و اثر به رقص آ

کی باشد آن زمانی گوید مرا فلانی

کای بی‌خبر فنا شو ای باخبر به رقص آ

طاووس ما درآید وان رنگ‌ها برآید

با مرغ جان سراید بی‌بال و پر به رقص آ

کور و کران عالم دید از مسیح مرهم

گفته مسیح مریم کای کور و کر به رقص آ

مخدوم شمس دین است تبریز رشک چین است

اندر بهار حسنش شاخ و شجر به رقص آ

مولانا: بشنو این نی چون شکایت می‌کند

بشنو این نی چون شکایت می‌کند / از جداییها حکایت می‌کند

کز نیستان تا مرا ببریده‌اند / در نفیرم مرد و زن نالیده‌اند

سینه خواهم شرحه شرحه از فراق / تا بگویم شرح درد اشتیاق

هر کسی کو دور ماند از اصل خویش / باز جوید روزگار وصل خویش

من به هر جمعیتی نالان شدم / جفت بدحالان و خوش‌حالان شدم

هرکسی از ظن خود شد یار من / از درون من نجست اسرار من

سر من از نالهٔ من دور نیست / لیک چشم و گوش را آن نور نیست

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست / لیک کس را دید جان دستور نیست

آتشست این بانگ نای و نیست باد / هر که این آتش ندارد نیست باد

آتش عشقست کاندر نی فتاد / جوشش عشقست کاندر می فتاد

نی حریف هرکه از یاری برید / پرده‌هااش پرده‌های ما درید

همچو نی زهری و تریاقی کی دید / همچو نی دمساز و مشتاقی کی دید

نی حدیث راه پر خون می‌کند / قصه‌های عشق مجنون می‌کند

محرم این هوش جز بیهوش نیست / مر زبان را مشتری جز گوش نیست

در غم ما روزها بیگاه شد / روزها با سوزها همراه شد

روزها گر رفت گو رو باک نیست / تو بمان ای آنک چون تو پاک نیست

هر که جز ماهی ز آبش سیر شد / هرکه بی روزیست روزش دیر شد

در نیابد حال پخته هیچ خام / پس سخن کوتاه باید والسلام

بند بگسل باش آزاد ای پسر / چند باشی بند سیم و بند زر

گر بریزی بحر را در کوزه‌ای / چند گنجد قسمت یک روزه‌ای

کوزهٔ چشم حریصان پر نشد / تا صدف قانع نشد پر در نشد

هر که را جامه ز عشقی چاک شد / او ز حرص و عیب کلی پاک شد

شاد باش ای عشق خوش سودای ما / ای طبیب جمله علتهای ما

ای دوای نخوت و ناموس ما / ای تو افلاطون و جالینوس ما

جسم خاک از عشق بر افلاک شد / کوه در رقص آمد و چالاک شد

عشق جان طور آمد عاشقا / طور مست و خر موسی صاعقا

با لب دمساز خود گر جفتمی / همچو نی من گفتنیها گفتمی

هر که او از هم‌زبانی شد جدا / بی زبان شد گرچه دارد صد نوا

چونک گل رفت و گلستان درگذشت / نشنوی زان پس ز بلبل سر گذشت

جمله معشوقست و عاشق پرده‌ای / زنده معشوقست و عاشق مرده‌ای

چون نباشد عشق را پروای او / او چو مرغی ماند بی‌پر وای او

من چگونه هوش دارم پیش و پس / چون نباشد نور یارم پیش و پس

عشق خواهد کین سخن بیرون بود / آینه غماز نبود چون بود

آینت دانی چرا غماز نیست / زانک زنگار از رخش ممتاز نیست

مولانا: کو به کو

دوش چه خورده‌ای دلا راست بگو نهان مکن

چون خمشان بی‌گنه روی بر آسمان مکن

باده خاص خورده‌ای نقل خلاص خورده‌ای

بوی شراب می زند خربزه در دهان مکن

روز الست جان تو خورد میی ز خوان تو

خواجه لامکان تویی بندگی مکان مکن

دوش شراب ریختی وز بر ما گریختی

بار دگر گرفتمت بار دگر چنان مکن

من همگی تراستم مست می وفاستم

با تو چو تیر راستم تیر مرا کمان مکن

ای دل پاره پاره‌ام دیدن او است چاره‌ام

او است پناه و پشت من تکیه بر این جهان مکن

ای همه خلق نای تو پر شده از نوای تو

گر نه سماع باره‌ای دست به نای جان مکن

نفخ نفخت کرده‌ای در همه دردمیده‌ای

چون دم توست جان نی بی‌نی ما فغان مکن

کار دلم به جان رسد کارد به استخوان رسد

ناله کنم بگویدم دم مزن و بیان مکن

ناله مکن که تا که من ناله کنم برای تو

گرگ تویی شبان منم خویش چو من شبان مکن

هر بن بامداد تو جانب ما کشی سبو

کای تو بدیده روی من روی به این و آن مکن

شیر چشید موسی از مادر خویش ناشتا

گفت که مادرت منم میل به دایگان مکن

باده بنوش مات شو جمله تن حیات شو

باده چون عقیق بین یاد عقیق کان مکن

باده عام از برون باده عارف از درون

بوی دهان بیان کند تو به زبان بیان مکن

از تبریز شمس دین می رسدم چو ماه نو

چشم سوی چراغ کن سوی چراغدان مکن

مولانا: مرده بدم زنده شدم

مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم

                                                        دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم

دیده سیر است مرا جان دلیر است مرا

                                                        زهره شیر است مرا زهره تابنده شدم

گفت که دیوانه نه‌ای لایق این خانه نه‌ای

                                                        رفتم دیوانه شدم سلسله بندنده شدم

گفت که سرمست نه‌ای رو که از این دست نه‌ای

                                                        رفتم و سرمست شدم وز طرب آکنده شدم

گفت که تو کشته نه‌ای در طرب آغشته نه‌ای

                                                        پیش رخ زنده کنش کشته و افکنده شدم

گفت که تو زیرککی مست خیالی و شکی

                                                       گول شدم هول شدم وز همه برکنده شدم

گفت که تو شمع شدی قبله این جمع شدی

                                                       جمع نیم شمع نیم دود پراکنده شدم

گفت که شیخی و سری پیش رو و راهبری

                                                       شیخ نیم پیش نیم امر تو را بنده شدم

گفت که با بال و پری من پر و بالت ندهم

                                                       در هوس بال و پرش بی‌پر و پرکنده شدم

گفت مرا دولت نو راه مرو رنجه مشو

                                                       زانک من از لطف و کرم سوی تو آینده شدم

گفت مرا عشق کهن از بر ما نقل مکن

                                                       گفتم آری نکنم ساکن و باشنده شدم

چشمه خورشید تویی سایه گه بید منم

                                                       چونک زدی بر سر من پست و گدازنده شدم

تابش جان یافت دلم وا شد و بشکافت دلم

                                                       اطلس نو بافت دلم دشمن این ژنده شدم

صورت جان وقت سحر لاف همی‌زد ز بطر

                                                       بنده و خربنده بدم شاه و خداونده شدم

شکر کند کاغذ تو از شکر بی‌حد تو

                                                       کآمد او در بر من با وی ماننده شدم

شکر کند خاک دژم از فلک و چرخ به خم

                                                        کز نظر وگردش او نورپذیرنده شدم

شکر کند چرخ فلک از ملک و ملک و ملک

                                                        کز کرم و بخشش او روشن بخشنده شدم

شکر کند عارف حق کز همه بردیم سبق

                                                        بر زبر هفت طبق اختر رخشنده شدم

زهره بدم ماه شدم چرخ دو صد تاه شدم

                                                        یوسف بودم ز کنون یوسف زاینده شدم
 
از توام ای شهره قمر در من و در خود بنگر

                                                         کز اثر خنده تو گلشن خندنده شدم

باش چو شطرنج روان خامش و خود جمله زبان

                                                         کز رخ آن شاه جهان فرخ و فرخنده شدم

مولانا: مرغ باغ ملکوت

روزها فکر من این است و همه شب سخنم
که چرا غافل از احوال دل خویشتنم؟

از کجا آمده ام؟ آمدنم بهر چه بود؟
به کجا می روم آخر ننمایی وطنم

مانده ام سخت عجب کز چه سبب ساخت مرا
یا چه بوده است مراد وی از این ساختنم

جان که از عالم علویست یقین میدانم
رخت خود باز برآنم که همانجا فکنم

مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک
چند روزی قفسی ساخته ام از بدنم

ای خوش آن روز که پرواز کنم تا بر دوست
به هوای سر کویش پر و بالی بزنم

کیست در گوش که او میشنود آوازم
یاکدامیست سخن میکند اندر دهنم

کیست در دیده که از دیده برون می نگرد
یا چه جانست نگویی که منش پیرهنم

تا به تحقیق مرا منزل و ره ننمایی
یکدم آرام نگیرم نفسی دم نزنم

می وصلم بچشان تا در زندان ابد
از سر عربده مستانه بهم درشکنم

من به خود نامدم این جا که به خود باز روم
آن که آورد مرا باز برد در وطنم

تو مپندار که من شعر بخود می گویم
تا که هشیارم و بیدار یکی دم نزنم

شمس تبریز اگر روی بمن ننمایی
والله این قالب مردار بهم درشکنم

مولانا: من غلام قمرم ...

مــن  غلام  قمــرم ، غيـــر  قمـــر  هيــــچ  مگو
پيش مـــن جــز سخن شمع و شكــر هيچ مگو
سخن رنج مگو ،جز سخن گنج مگو
ور از اين بي خبري رنج مبر ، هيچ مگو
دوش ديوانه شدم ، عشق مرا ديد و بگفت
آمـــدم ، نعـــره مــزن ، جامه مـــدر ،هيچ مگو
گفتــم :اي عشق مــن از چيز دگــر مي ترســم
گــفت : آن  چيـــز  دگـــر  نيست  دگـر ، هيچ  مگو
من  به  گــوش  تـــو  سخنهاي  نهان  خواهم  گفت
ســر بجنبـــان كـــه بلـــي ، جــــز كه به سر هيچ مگو
قمـــري ، جـــــان  صفتـــي  در  ره  دل  پيــــــدا  شـــد
در  ره  دل  چـــه  لطيف  اســت  سفـــر  هيـــچ  مگــو
گفتم : اي دل چه مه است ايــن ؟ دل اشارت مي كرد
كـــه  نـــه  اندازه  توســت  ايـــن  بگـــذر  هيچ  مگو
گفتم : اين روي فرشته ست عجب يا بشر است؟
گفت : اين غيـــر فرشته ست و بشــر هيچ مگو
گفتم :اين چيست ؟ بگو زير و زبر خواهم شد
گــفت : مي باش چنيــن زيرو زبر هيچ مگو
اي نشسته در اين خانه پر نقش و خيال
خيز از اين خانه برو،رخت ببر،هيچ مگو
گفتم:اي دل پدري كن،نه كه اين وصف خداست؟
گفت : اين  هست  ولـــي  جان  پدر  هيچ  مگو

مولانا: شیرمردا

شیرمــــردا تو چه ترسی ز ســـــگ لاغرشان

برکش آن تیغ چو پــــولاد و بزن بر سرشــــان

چون ملک ساخته خود را به پر و بـــــال دروغ

همه دیــــوند که ابلیس بــــــود مــــــهترشان

همه قلبند و سیه چــــون بزنی بر سر سنگ

هین چرا غره شدستی تو به سیم و زرشان

مولانا: بی همگان به سر شود بی‌تو به سر نمی‌شود

بی همگان به سر شود بی‌تو به سر نمی‌شود

داغ تو دارد این دلم جای دگر نمی‌شود

دیده عقل مست تو چرخه چرخ پست تو

گوش طرب به دست تو بی‌تو به سر نمی‌شود

جان ز تو جوش می‌کند دل ز تو نوش می‌کند

عقل خروش می‌کند بی‌تو به سر نمی‌شود

خمر من و خمار من باغ من و بهار من

خواب من و قرار من بی‌تو به سر نمی‌شود

جاه و جلال من تویی ملکت و مال من تویی

آب زلال من تویی بی‌تو به سر نمی‌شود

گاه سوی وفا روی گاه سوی جفا روی

آن منی کجا روی بی‌تو به سر نمی‌شود

دل بنهند برکنی توبه کنند بشکنی

این همه خود تو می‌کنی بی‌تو به سر نمی‌شود

بی تو اگر به سر شدی زیر جهان زبر شدی

باغ ارم سقر شدی بی‌تو به سر نمی‌شود

گر تو سری قدم شوم ور تو کفی علم شوم

ور بروی عدم شوم بی‌تو به سر نمی‌شود

خواب مرا ببسته‌ای نقش مرا بشسته‌ای

وز همه‌ام گسسته‌ای بی‌تو به سر نمی‌شود

گر تو نباشی یار من گشت خراب کار من

مونس و غمگسار من بی‌تو به سر نمی‌شود

بی تو نه زندگی خوشم بی‌تو نه مردگی خوشم

سر ز غم تو چون کشم بی‌تو به سر نمی‌شود

هر چه بگویم ای سند نیست جدا ز نیک و بد

هم تو بگو به لطف خود بی‌تو به سر نمی‌شود

مولانا: من و تو

خنک آن دم که نشینیم در ایوان من و تو
به دو نقش و به دو صورت به یکی جان من و تو


داد باغ و دم مرغان بدهد آب حیات
آن زمانی که درآییم به بستان من و تو


اختران فلک آیند به نظاره ما
مه خود را بنماییم بدیشان من و تو


من و تو بی‌من و تو جمع شویم از سر ذوق
خوش و فارغ ز خرافات پریشان من و تو


طوطیان فلکی جمله شکرخوار شوند
در مقامی که بخندیم بدان سان من و تو


این عجبتر که من و تو به یکی کنج این جا
هم در این دم به عراقیم و خراسان من و تو


به یکی نقش بر این خاک و بر آن نقش دگر
در بهشت ابدی و شکرستان من و تو

مولانا: شد ز غمت خانه سودا دلم

شد ز غمت خـــانه ســـــودا دلـــــم                           

                                              در طلبت رفـــــــــت به هر جا دلم

در طلب زهـــــره رخ مـــــــــــاه رو

                                               می نگرد جــــــــــــانب بالا دلم

فرش غمش گشتم و آخر ز بخت

                                               رفـــت بر این سقف مصفا دلم

آه که امروز دلــــــم را چه شــــــد

                                           دوش چه گفته است کسی با دلم

از طلب گوهر گویای عشـــــــــق

                                               مـــــوج زند مـــــوج چو دریا دلم

روز شد و چادر شـــــــب می درد

                                               در پی آن عیش و تماشــــا دلم

از دل تو در دل من نکته‌هاســــت

                                               وه چه ره اســت از دل تو تا دلم

گـــــــــر نکنی بر دل من رحـمتی

                                               وای دلـــــــم وای دلــــم وای دلم

ای تبریز از هــــــوس شمس دین

                                               چند رود ســـــــوی ثریـــــــا دلـم

مولانا: قراضه چین

ای عاشقان ای عاشــــــــــــــقان آن کس که بیند روی او

شوریده گردد عقــــــــــــل او آشـــــفته گردد خــــــــوی او

معشوق را جویـــــان شــــــــــود دکان او ویران شـــــــــود

بر رو و سر پویان شود چــــــــــــون آب اندر جــــــــــوی او

در عشق چون مجنون شود سرگشته چون گردون شود

آن کو چنین رنجــــــــــــــور شد نایافـت شـــــــد داروی او

جــــــــــان ملک سجـــده کند آن را که حــق را خاک شد

ترک فلک چـــــــاکر شــود آن را که شــــــــد هنــــدوی او

عشـــــــقش دل پردرد را بر کــــــف نهــــــــد بو می‌کـــند

چون خـــــــــــوش نباشد آن دلی کو گشت دستنبوی او

بس سیــنه‌ها را خست او بـــــــس خـواب‌ها را بست او

بسته‌ست دســـت جــــــادوان آن غــــــمزه جــــــادوی او

شاهان همه مســــکین او خـــــــوبان قراضه چیـــــــن او

شیــــــران زده دم بر زمیــــــن پیش ســـــــگان کـــوی او

بنـــــــــــــگر یکی بر آســــــــــمان بر قله روحــــــــــــانیان

چنــــدین چــــــــراغ و مشعله بر برج و بر بــــــــــــاروی او

شد قلعه دارش عقل کل آن شـــــــــــاه بی‌طبل و دهـل

بر قلعـــــــــه آن کـــــــس بررود کــــــــــــو را نماند اوی او

ای ماه رویش دیـــــــــده‌ای خـــــــوبی از او دزدیــــــده‌ای

ای شب تو زلفش دیده‌ای نی نی و نی یک مــــــوی او

این شب سیه پوش است از آن کز تعزیه دارد نشــــــان

چون بیـــــــــــوه‌ای جامه سیه در خاک رفته شـــــوی او

شب فعل و دستـــــــــان می‌کند او عیش پنهان می‌کند

نی چشـــــــم بندد چشـــم او کژ می‌نــــــــــهد ابروی او

ای شـــــــــــــــــب من این نوحه گری از تــو ندارم باوری

چون پیش چـــوگان قدر هســـــــتی دوان چون گــوی او

آن کس که این چــــــوگان خورد گوی ســــــــعادت او برد

بی‌پا و بی‌ســـــر می‌دود چون دل به گرد کــــــــــــوی او

ای روی ما چـــــــون زعفران از عشـــــــق لاله ستان او

ای دل فرورفته به ســــــر چون شــــــــانه در گیسوی او

مر عشق را خود پشت کو سر تا به ســر روی است او

این پشت و رو این سو بود جز رو نباشـــــد ســـــوی او

او هســــــت از صــــــــورت بری کارش همه صورتـــگری

ای دل ز صــــــــــــورت نگذری زیرا نه‌ای یک تــــــــوی او

دانـــــــــد دل هر پــــــــــــاک دل آواز دل ز آواز گــــــــــــل

غریـــــدن شـــــــیر است این در صــــــــــورت آهــوی او

بافیده دســــــــــت احـــــد پیـــــــــــدا بود پیـــــــــدا بود

از صنــــــعت جولاهه‌ای وز دســــــــــت وز ماکــــــوی او

ای جـــــــــــان‌ها مـــــاکوی او وی قبــــــــــله ما کوی او

فراش این کو آســـــــــــــمان وین خاک کدبانــــــــوی او

سوزان دلم از رشـک او گــــشته دو چشمم مشک او

کی ز آب چشـــــــــم او تر شود ای بــــــحر تا زانوی او

این عشق شد مهمان من زخمی بزد بر جـــــــان من

صد رحمت و صد آفرین بر دســـــت و بر بــــــــــازوی او

من دســــــت و پا انداختم وز جســـــت و جو پرداختم

ای مرده جست و جوی من در پیش جست و جوی او

من چــــــند گفتم های دل خاموش از این سودای دل

سودش ندارد های من چون بشـــــــــنود دل هوی او